Vier trainingen over hoogbegaafde kinderen in de klas
Hoogbegaafdheid blijft een begrip dat voor veel leerkrachten lastig is. Want wie is nu dat hoogbegaafde kind en welke begeleiding heeft hij of zij nodig? Via de Floreer Academie geeft DNKRS een serie praktische trainingen, waarbij leerkrachten meer inzicht krijgen in de kenmerken en onderwijsbehoeften van hoogbegaafde kinderen en vaardigheden ontwikkelen om hen optimaal te begeleiden.
Training 1, Stimulerend signaleren
In deze training wordt op heldere wijze uitgelegd wat het begrip hoogbegaafdheid betekent, wat hoogbegaafd zijn betekent voor een kind en hoe zich dat kan uiten in gedrag. Op deze manier kunnen leerkrachten na afloop van deze middag genuanceerder kijken naar gedrag, en bij het interpreteren daarvan ook hoogbegaafdheid meenemen. Daarnaast biedt de training handvatten voor het stimulerend signaleren van deze kinderen in de klas.
Hoogbegaafdheid is een begrip dat in de loop der tijd veranderd is, nog steeds verandert, en waar ook lang niet iedereen het over eens is. In deze training lichten we kort toe wat er vanuit de wetenschap gezegd wordt en hoe wij dat vertaald zien naar onze praktijk. Doel hiervan is een gemeenschappelijke taal te creëren en daarmee ook met ouders en anderen binnen en buiten de school helder te kunnen communiceren. Daarnaast bekijken we uitgebreid hoe een kind kan reageren op het ‘anders voelen’ dat hoogbegaafdheid met zich mee kan brengen, of hoe het kan reageren wanneer het aanbod niet is afgestemd op de behoeften van het kind. We gebruiken daarvoor o.a. de theorie van Betts en Neihart. Vervolgens komt ook het stimulerend signaleren aan de orde en bespreken we of en hoe een signaleringsinstrument daarbij zou kunnen helpen. De hele training is interactief van aard, theorie wordt afgewisseld met activerende opdrachten die de theorie meteen doen leven. Daarnaast voeren we elke bijeenkomst zelf een verrijkingsopdracht uit die de leerkrachten direct in de klas kunnen gebruiken.
Training 2, Onderwijsbehoeften
In deze training gaan we in op de de onderwijs- en begeleidingsbehoeften van de (hoog)begaafde kinderen in de klas en het aanpassen van het aanbod aan deze behoeften.
We bekijken samen welke behoeften een (hoog)begaafd kind heeft, zowel op cognitief niveau, als wat het nodig heeft op sociaal en emotioneel gebied. We bespreken uitgebreid wat maakt dat we bepaald werk ‘verrijkingswerk’ kunnen noemen en hoe je in de klas het aanbod kunt aanpassen aan de behoeften van de (hoog)begaafde kinderen. We oefenen hier met elkaar mee, zodat je meteen praktische ideeën hebt voor in je eigen klas. Hierbij maken we gebruik van de taxonomie van Bloom en het top-down denken. Daarnaast komen de emotionele en sociale behoeften van deze groep kinderen volop aan de orde, waarbij we ook ingaan op kwesties als wel of niet versnellen, wel of geen verrijkings- of plusgroep en de voor- en nadelen van voltijds begaafdenonderwijs.
Er is veel ruimte voor vragen en inbreng vanuit de groep, en ook deze training bestaat uit een prettige afwisseling van theorie en praktische opdrachten.
Training 3, Mindset
Tijdens deze training duiken we uitvoerig in de Mindsettheorie van Carol Dweck, en bekijken we welke implicaties die heeft op ons onderwijs. De mindsettheorie legt uit waarom sommige kinderen of volwassenen genieten van uitdagingen, ruimte voor ontwikkeling zoeken, hard werken voor hun doelen en zich niet uit het veld laten slaan door tegenslagen, terwijl anderen het liefst alleen gemakkelijke opdrachten doen en zich dom voelen wanneer ze hard moeten werken om iets onder de knie te krijgen. We bespreken de rol die de mindset speelt bij het leren, en waarom dit specifiek voor begaafde kinderen zo belangrijk is. Ook hoe een vaste mindset invloed heeft op het ontstaan van onderpresteren en hoe je daarmee om kunt gaan, komen aan de orde.
Je leert hoe je een groeimindset bij kinderen (en jezelf!) kunt stimuleren en bekrachtigen en welke rol feedback, feedforward en complimenten hierbij spelen. We oefenen met de groep met verschillende opdrachten om kinderen te helpen een groeimindset te ontwikkelen.
Training 4, Begeleiden in de klas
‘Nu geef ik hem uitdagend werk, dóet hij het niet…’ Deze uitspraak horen wij regelmatig van leerkrachten. In deze training komt het begeleiden bij hobbels en obstakels uitgebreid aan de orde, en aansluitend ook weer het onderpresteren. De houding van jou als leerkracht en het kennen van je eigen sterke kanten is hierbij heel belangrijk, zeker omdat juist de (hoog)begaafde kinderen zo gevoelig zijn voor jouw authenticiteit en echtheid. We gaan daarnaast in op het stellen van doelen, het (formatief) evalueren en de kracht van de top-down benadering hierin. Soms kunnen doelen ook remmend werken en we bekijken wat in zulke gevallen handiger is. We gaan in op het voeren van gesprekken met kinderen en laten daarbij een heleboel handige hulpmiddelen zien en uitproberen. Ook aan het einde van deze middag heb je een les en allerlei concrete ideeën om de volgende dag in je klas te gebruiken.
Tussen de trainingen door vraag ik jullie om wat we tijdens de training geoefend en besproken hebben in je klas uit te voeren en te proberen. Ook geef ik graag achtergrondartikelen als leeswerk mee, en ga ik met heel veel plezier in op initiatieven, ideeën en verzoeken uit de groep.
Tijdens de bijeenkomsten is er ruim de tijd om vragen te stellen of een casus te bespreken.
Data
- donderdag 8 september, 15.30-18.00 uur
- donderdag 29 september, 15.30-18.00 uur
- donderdag 3 november, 15.30-18.00 uur
- donderdag 24 november, 15.30-18.00 uur